H εικόνα γνωστή: Τα σχολεία ανοίγουν και θα είναι όλοι εκεί. Οι μαθητές με την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα, οι γονείς με το άγχος του δυσβάσταχτου βάρους της …«δωρεάν» παιδείας, οι εκπαιδευτικοί με την απειλή της απόλυσης και την οικονομική εξαθλίωση.

Οι κοινωνικό-πολιτικές εντάσεις και ο εξεγερσιακός αναβρασμός που χαρακτηρίζει τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελεί σίγουρα ένα από τα βασικά πεδία στα οποία ξετυλίγεται αυτός ο ιδιότυπος εξεγερσιακός κύκλος που απλώνεται από τις πόλεις της Βραζιλίας και τις πρωτεύουσες του Ευρωπαικού Νότου, μέχρι την Τουρκία.

Στην εποχή της ασφυξίας, της μοναξιάς και της συλλογικής κατάθλιψης, στην περίοδο που η φυγή φαντάζει εύκολη λύση, μα τόσο επώδυνη επιλογή, στην εποχή της υποχώρησης της αριστερής κομμουνιστικής, ανυπόταχτης και μαχητικής φυσιογνωμίας έχουμε χρέος να ακουμπήσουμε στα βήματα της ιστορίας των αγώνων των νέων στην Ελλάδα και τον κόσμο, να θυμηθούμε τους νεκρούς μας και να διαβούμε ένα μονοπάτι που χορτάριασε και έκλεισε στην περίοδο της ενσωμάτωσης. Είναι χρέος μας να φανταστούμε, να εργαστούμε και να παλέψουμε ώστε η παράδοση των αγώνων μας να μην χαθεί, αλλά να ανθίσει ξανά με τρόπο που θα τσακίσει τις πολιτικές του υπαρκτού καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού και θα επιτρέψει να χτίσουμε ένα κόσμο στο μπόι των ονείρων μας.

Σήμερα, μέσα στην δίνη της πιο οξείας κρίσης υπερσυσσώρευσης του σύγχρονου καπιταλισμού, είναι ζωτική τελικά, η ανάγκη θεμελίωσης μιας υλιστικής ηθικής του απόλυτου ανθρωπισμού, δηλαδή μια κομμουνιστική ηθική. Η σύγχρονη κομμουνιστική ηθική απαιτεί μια οπτική από την πλευρά των επαναστατικών δυνάμεων και της κομμουνιστικής προοπτικής, μετατοπίζοντας το ερευνητικό πεδίο από την θεωρία στην πράξη των κοινωνικών σχέσεων. Τελικά, μια ηθική που θα μπορεί να ιστορικοποιεί την ανθρώπινη φύση και ουσία μπορεί να είναι και αισιόδοξη, να αποβλέπει ρεαλιστικά σε μια θετική αντίληψη της ζωής. Θα είναι μια ηθική της κατάφασης της ανθρώπινης ύπαρξης, της δημιουργίας, της χαράς, της ελευθερίας. Τελικά, η κομμουνιστική ηθική δεν αντλεί τα αξιώματά της από κάποιες εμπειρικές αρχές, αλλά από την γνώση της κοινωνίας, την γνώση της δυναμικής της ιστορίας και την επίμονη έμφαση στον άνθρωπο ως δημιούργημα και δημιουργό της ιστορίας.

Η λογοτεχνία σε κάθε περίοδο υπήρξε το βαρόμετρο της εποχής της. Ο λογοτέχνης φαίνεται να υποτάσσεται πάντα, συνειδητά ή ακόμα και ασυνείδητα στις προσλαμβάνουσες παραστάσεις της εποχής του, όχι πάντοτε με τρόπο προφανή, αλλά πάντα με τρόπο που ενυπάρχει γι' αυτόν που θέλει να διαβάσει πίσω απ τις γραμμές. Και αν αυτό στους ποιητές μπορεί να διακρίνεται δυσκολότερα, στο μυθιστόρημα προεξάρχει ως κυρίαρχο. Το αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα αυτό, αν σκεφτεί πως ο μυθιστοριογράφος πρώτα και κύρια διηγείται μια ιστορία, με ειλικρίνεια και για κάτι που γνωρίζει καλά. Και κάθε ιστορία εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο, σαφώς καθορισμένο ιστορικό πλαίσιο. Είτε ο μυθιστοριογράφος επιλέξει το παρελθόν, είτε το παρόν, είτε ακόμα και το μέλλον για να τοποθετήσει την ιστορία του, η εποχή του θα είναι αυτή που θα επικαθορίσει την οπτική του γωνία. Το παρελθόν του θα είναι ειδομένο υπό το πρίσμα του παρόντος του, και το μέλλον θα του «αποκαλύπτεται» υπό το φως του.